Lựa chọn lấy cứng đối cứng, sòng phẳng, minh bạch 

Kỳ 7 (cuối)  

TBT Nguyễn Phú Trọng trò chuyện cùng nông dân trên cánh đồng bị xâm nhập mặn ở xã Tân Thanh, Bến Tre. Nguồn: TTXVN

Trước quan điểm lạc hậu, lỗi thời, chủ quan duy ý chí nhưng vẫn không chịu yên vị mà cố gắng làm kỳ đà cản mũi, Tổng Bí thư đã chấp nhận cuộc tranh luận gay gắt đến đỉnh điểm với thái độ cương quyết, cứng rắn: 

“Tổng bí thư cũng đứng dậy. Mắt ông cháy lên một ngọn lửa rất lạ. Ngọn lửa ấy đã thắp sáng những người này, sưởi ấm những người kia, thiêu cháy những kẻ khác. Ngọn lửa ấy là thuốc đắng, là liều kháng sinh đặc trị những căn bệnh xã hội trầm kha, tưởng không thuốc nào chữa nổi - Lửa Đắng. Ông rành rọt từng tiếng: Tôi ý thức, mình phải cháy lên thành ngọn lửa, thắp sáng thêm sự nghiệp đổi mới của Đảng, chứ không làm ngọn nến leo lét mãi tàn canh?” (sđd, tr.597).

Suy ngẫm lại, ông cũng hiểu tâm tư của lớp cán bộ lão thành chưa đủ “ngộ” để “buông” đúng lúc, thể hiện lòng tự trọng về lẽ xuất xử như người xưa:

“Người ta thường luyến tiếc thời đã qua của mình. Khi phải rời bỏ nó vẫn cố níu kéo, cố chứng tỏ quyền uy của mình bằng cách dùng thế lực cũ tác động tình hình mới”. 

Để tránh tiếp diễn những câu vè phản biện chế độ kiểu như “Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lí, hưu trí điều hành, lão thành chỉ đạo” gây hoang mang và mất lòng tin để hậu quả lâu dài, ông lựa chọn lấy cứng đối cứng, sòng phẳng, minh bạch vì Đảng, vì nước là trên hết:

“Xem ra, thái độ của anh ấy quyết liệt đây. Nếu phải trả giá bằng sự quyết liệt đáp lại thì cũng là vì công việc, vì sự bền vững lâu dài của Đảng này, đất nước này” (sđd, tr.598).

Tấm lòng ấy sẵn sàng hi sinh cái cá nhân để giữ sự nghiệp chung: 

“Đang ra sức cản mình đây. Đang đà chạy mà có kẻ ngáng chân ngã…? Chấp nhận. Cái mất chỉ là của cá nhân ta. Cái được là của sự nghiệp chung. Ta chấp nhận!” (sđd, tr.601). 

Cái cốt cách ở nhà lãnh đạo tối cao của Đảng là sẵn sàng hi sinh bản thân, vì nghĩa lớn, dù biết rằng sẽ động chạm đến các vị lão thành lớp trước. 

Ông hiểu và tin chắc quan điểm đổi mới của mình sẽ được ủng hộ: “Chấp nhận cuộc này, dù phải trả giá đắt nhất” (sđd, tr.603).

Chính vì thế, cùng phỏng vấn bổ ích với Tổng Bí thư của nhóm phóng viên nội chính tờ Thời Luận, cũng như Đảng công bố Dự thảo Báo cáo Chính trị Đại hội Đảng Toàn quốc để toàn dân tham gia ý kiến…, không khí xã hội “đặc lại, nóng lên bởi những cuộc trò chuyện cởi mở, hào hứng trong những đôi mắt chờ đợi lấp lánh niềm tin”. 

Trịnh Trân gọi điện cho Trần Kiên: “Con người hành động ấy đã quyết liệt rồi đấy. Chúng ta có quyền hy vọng phải không ông?” (sđd, tr.609). 

Chính khách số một để lại trọn vẹn niềm yêu mến, kính trọng, tự hào và ngưỡng mộ không chỉ trong nhân dân mà cả với các thế hệ chính khách kế cận.

“Bi kịch” trong quá trình dấn thân của nhà lãnh đạo khả kính cũng vẫn từ rào cản nặng nề của phe cánh bảo thủ, nhóm lợi ích trong tổ chức chưa dễ cam lòng khuất phục.

Sau Đại hội Đảng, cùng với loại trừ những ghế như “Cụ” khỏi nỗi ám ảnh “lão thành lãnh đạo” chế độ, Tổng Bí thư đã không thể làm việc ở cương vị cũ nữa.

Ra đi đã được chuẩn bị trước nhưng vẫn để lại bao tiếc nuối về một nhân cách “chí công vô tư” của nhà lãnh đạo tối cao. 

Tuy nhiên, ngọn lửa ông nhen lên sẽ thổi bùng ngọn lửa đổi mới, không thế lực nào có thể dập tắt. Ông xứng đáng là mẫu hình nhân vật lí tưởng trong tiểu thuyết đầu thế kỷ XXI.

Trong quá trình miêu tả, Nguyễn Bắc Sơn ưu ái nên có chút cường điệu, lí tưởng hóa lãnh tụ. Tuy thế, về cơ bản, nhân vật Tổng Bí thư vẫn có thể thuyết phục bởi những suy nghĩ hành động đậm hơi thở chính trị và sức nóng của thời đại.

Quan trọng hơn, dẫu thế, hiện tại chưa thấy có cây bút nào vượt qua được Nguyễn Bắc Sơn về xây dựng mẫu hình nhân vật lý tưởng Tổng Bí thư. Các nét vẽ bằng chữ của ông về Tổng Bí thư đã chứng minh một nguyên lý được nhà văn Nguyễn Khải đúc kết: “…thanh nam châm thu hút mọi thế hệ vẫn là cái cao thượng, cái tốt đẹp, cái thủy chung”.