Mỹ thực hiện cuộc xuất tướng bất thường giữa lúc niềm tin của Ucraine vào NATO
thấp chưa từng có. Ngày 10/3, phó tổng thống Kamala Harris thăm Ba Lan, quan chức
cao cấp nhất của Mỹ sang Châu Âu kể từ xung đột Nga-Ucraine. Chuyến thăm có vẻ
như động thái chữa thẹn khi Mỹ bị chỉ trích sợ Nga về chiến lược.
Không thấy bất thường gì trong phát biểu của lãnh đạo hai nước. Tổng thống Ba Lan
chia sẻ tình hình tiếp nhận người tản cư Ucraine. Hầu như không ai trong số 1,5 triệu
cư dân láng giềng phải trú trong trại tỵ nạn. Họ “được mời vào các gia đình, các khách
sạn, spa resorts, và các nhà trọ Ba Lan”. Bà Harris cho biết Mỹ sẽ chuyển thêm 50
triệu USD cứu trợ nhân đạo bên cạnh viện trợ tổng thể 13,6 tỷ USD cho cả Châu Âu
được lưỡng viện Mỹ thông qua với tốc độ hiếm có.
Bất thường chỉ xuất hiện ở màn báo chí phỏng vấn. Không phải phóng viên Ba Lan mà
phóng viên Mỹ hỏi chuyện Mỹ từ chối chuyển dàn máy bay phản lực cho Ucraine. Bà
Harris vòng vo dù phóng viên Reuters hỏi hai lần. Tổng thống Duda hồi đáp tương tự
trước câu hỏi vì sao Ba Lan chủ động đề xuất để rồi cũng im luôn.
Ý nghĩa của chuyến đi được đích thân phóng viên Nhà Trắng phơi bày trong bài báo
tựa đề “Harris đối mặt phép thử ngoại giao lớn nhất”. Vế hai của tiêu đề, phóng viên
Katherine Doyle, giải thích cấu trúc của vế đầu là do “các nước lo Putin bắt vở nỗi sơ
của Biden”. Đấy là nỗi sợ không dám dùng căn cứ Ramstein của Mỹ ở Đức để chuyển
phản lực cơ của Ba Lan cho Ucraine.
Các nhà phân tích chỉ đích danh tổng thống Joe Biden sợ tổng thống Vladimire Putin.
Trước đó, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ủng hộ đề xuất khi nói Ba Lan “đã bật đèn
xanh để gửi máy bay của họ cho Ucraine”. Hai ngày sau, bộ trưởng quốc phòng Mỹ
đảo ngược tuyên bố xanh rờn.
Đành rằng vẫn kiên định trừng phạt bất chấp nhà trừng phạt đang hứng loạt phản đòn.
Hôm qua, 12/3, EU công bố gói trừng phạt thứ tư và, cùng Mỹ, họ sẽ rút quy chế tối
huệ quốc của Nga. Tuần tới, nhóm G7 lại phạt các thủ túc của tổng thống Nga. Vậy
mà, theo phóng viên Doyle, trừng phạt vẫn gãi ngứa và “Kremlin không tỏ dấu hiệu
xuống thang nào”.

Chả có gì bất thường phó tướng Harris lên án gay gắt ông Putin khi bà đến Romania
hôm 11/3. Nhưng việc Mỹ không lên án tức thì vụ ném bom nhà máy điện hạt nhân
của Ucraine, theo nhà giáo Uljana Zamaslo, thật khó hiểu. Cộng với chuyến đi bất
thường nhằm xoa dịu các đồng minh, phải chăng ông Biden thực sự ngán làn ranh đỏ
chiến lược do ông Putin vạch ra?